بررسی تأثیر افزودن ویتامین E سلنیوم و C به جیره بر پارامترهای شاخص در سیستم دفاع آنتی اکسیدانی ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792)

ویتامین ها و عناصر مغذی از جمله عوامل آنتی اکسیدانی هستند که در پیشگیری از بروز استرس های اکسیداتیو و مهار رادیکال های آزاد نقش مهمی ایفا می کنند. مطالعه حاضر به منظور بررسی سطح آنزیم های آنتی اکسیدانی سوپراکساید دیسموتاز (SOD)، کاتالاز (CAT)، ظرفیت آنتی اکسیدانی تام (TAC) و شاخص پراکسیداسیون لیپید (MDA) در سرم خون قزل آلای رنگین کمان تغذیه شده با مکمل های ویتامین E سلنیوم و ویتامین C صورت گرفت. تعداد 180 قطعه ماهی قزل آلای رنگین کمان با میانگین وزنی 18±121 گرم و میانگین طولی 1/65±22/92 سانتی متر در چهار گروه 15 عددی در سه تکرار، شامل: شاهد؛ 300 (Vc300 میلی گرم در هر کیلوگرم از جیره) ؛Vc1000) 1000 میلی گرم در هر کیلوگرم از جیره) ؛ VESe (سلنیوم 0/5 و E 100  میلی گرم در هر کیلوگرم از جیره) در مخازن فایبرگلاس 300 لیتری تقسیم شدند و میزان جیره دریافتی معادل 2 درصد وزن بدنی آنها در نظر گرفته شد. سپس نمونه برداری و سنجش آنزیم ها در روزهای 14 و 28 پس از شروع آزمایش انجام شد. فعالیت SOD و CAT در سرم خون پس از 14 روز در گروه‌های Vc1000 و VESeنسبت به شاهد کاهش و پس از 28 روز افزایش معنی دار نشان داد (P<0/05). سطح TAC تیمارهای Vc1000 و VESe در هر دو زمان نمونه برداری افزایش معنی دار داشت. همچنین شاخص MDA در تیمار VESe به طور معنی دار کاهش داشت، ولی تیمار Vc1000 تفاوت معنی داری با شاهد نداشت. از طرفی بین تیمارهای Vc300 و شاهد در پارامترهای TAC و MDA تفاوت معنی داری مشاهده نشد. سنجش های صورت گرفته نشان داد افزودن VESe و C به جیره به عنوان عوامل آنتی اکسیدانی غیر آنزیمی می تواند هم سو با عوامل آنتی اکسیدانی آنزیمی عمل کرده و موجب تعدیل سطح فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی؛ افزایش سطح آنتی اکسیدان کل و همچنین کاهش فرآیند مخرب پراکسیداسیون لیپید شود. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد ماهی های تیمار شده با VESe از توان آنتی اکسیدانی بالاتری نسبت به ماهی های تیمار شده با ویتامین C برخوردار هستند. امروزه با توجه به احتمال حضور طیف وسیعی از آلاینده ها به عنوان عوامل اکسیداتیو در منابع آبی مورد استفاده در امر پرورش، دانستن نحوه استفاده از مکمل های مذکور به جیره با در نظر گرفتن زمان و دوز مناسب به کارگیری، جهت افزایش دفاع آنتی اکسیدانی و پیشگیری از آسیب های استرس اکسیداتیو مفید و ضروری به نظر می رسد